Dieses Blog durchsuchen

აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვა (ნაწილი I) - ჩინეთი და ტაივანი.

    ჩინეთი არის სახელმწიფო, რომლის გაცხადებული მიზანი არის, XXI საუკუნის შუაში, კომუნისტური პარტიის მიერ ქვეყნის ხელში აღებიდან 100 წლის თავზე, მსოფლიოში ნომერი პირველი იყოს ყველა მიმართულებით, თუმცა მიზნისკენ მიმავალ გზაზე უამრავი პრობლემა არის, რომელთა გადაწყვეტაც შეუძლებელი თუ არა საკმაოდ რთულია, ვინაიდან ეს ყველაფერი მომდინარეობს დედამიწის ფიზიკური გეოგრაფიიდან, რომლის შეცვლაც არც ის მარტივი არ არის. 

             ჩინეთის მთლიანი აღმოსავლეთი, ძირითადად ზღვის ნაპირია, ჩრდილოეთით ჯერ ბოჰაის ყურე არის, შემდეგ სამხრეთით ყვითელი ზღვა მოჰყვება, კიდევ უფრო სამხრეთით აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვა არის ტაივანამდე, ტაივანის სამხრეთიდან უკვე სამხრეთ ჩინეთის ზღვა იწყება.  ყვითელ ზღვას დასავლეთიდან ჩინეთი ესაზღვრება, აღმოსავლეთიდან ჩრდ. კორეა და სამხრეთ კორეა. ასე, რომ ჩრდილოეთ ჩინეთის პორტებიდან გამოსულ ნებისმეირ მცურავ საშუალებას აუცილებალდ მოუწევს შეცურდეს აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვაში, რათა წყნარ ოკეანეში შეძლოს გაცურვა. აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვას კი თავის მხრივ კიდევ ჩაკეტილი სივრცეა ჩინური გემებისათვის, აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვის აღმოსავლეთ საზღვარი მთლიანად იაპონიის კუთვნილი რიუკიუს კუნძულებით არის ჩაკეტილი, რომელიც სამხრეთით ტაივანით გრძლედება, რომელიც ნომინალურად ჩინეთის ნაწილია, თუმცა ბეიჯინგი მას ვერ აკონტროლებს, ტაივანი კი მხოლოდ იმ შემთხვევაში არის თანახმა შეუერთდეს დანარჩენ ჩინეთს თუკი კომუნისტური პარტია ხელისუფლებიდან წავა, რასაც კომუნისტები არ აპირებენ. ასეთ მდგომარეობაში ბეიჯინგს და კომუნისტურ პარტიას, რომლისთვისაც დიადი მიზნის მისაღწევად ეკომიკური განვითარება აუცილებელია, ერთად-ერთი გზა აქვს დარჩენილი, უზრუნველყოს თავისუფალი და უსაფრთხო ნაოსნობა მისი სამხედრო და სავაჭრო ფლოტისათვის. ამ ყველაფრისათვის კი, ჩინეთს უწევს დაუპირისპირდეს, არამარტო იაპონიას და ტაივანს, არამედ აშშ-ს და მსოფლიოში ჩამოყალიბებულ წესრიგს. 
            პირველად განვიხილოთ დაპირისპირება ტაივანთან, ისტორიულ ჭრილში თუ განვიხილავთ, კონტინენტურ ჩინეთს, ტაივანზე ეფექტური კონტროლი არასდროს არ ჰქონია, შედარებით მეტად დაინტერესება და დანარჩენ ჩინურ სისტემაში ტაივანის ჩართვა ცინის დინასტიის დროს მოხდა, რაც გამოწვეული იყო იმით, რომ როდესაც მინის დინასტია დაეცა და ცინის დინასტიამ დაიწყო ჩინეთის მართვა, მინის დინასტიის მხარდამჭერები, ტაივანზე გადავიდნენ და იქედან დაიწყეს კონტინენტური ჩინეთის დარბევა და გააგრძელეს ბრძოლა ძალაუფლებისათვის, მათ გასანეიტრალებლად 1683 წელს ცინის დინასტიის ჯარებმა ტაივანი დაიპყრეს და მომდევნო წელს კი ფუძიანის პროვინციის ადმინისტრაციულ მმართველობას მიუერთეს, რადგან კუნძულიდან მომდინარე საფრთხე განეიტრალებული იყო, ჩინეთის მთავრობას მომდევნო 2 საუკუნის მანძილზე კუნძულისათვის ყურადღება დიდად არ მიუქცევია, თუმცა XIX საუკინის ბოლოს, კუნძულის ეკონომიკური მნიშვნელობა საკმაოდ გაიზრდა და ჩინეთის ხელისუფლებამაც, სპეციალური დეკრეტით დაიწყო კუნძულის განვითარებაზე ზრუნვა, შედეგად ის მალე იქცა მოწინავე პროვინციად ეკონომიკური განვითარების დონით, თუმცა 1895 წელს, ჩინეთ-იაპონიის პირველ ომში დამარცხების შემდეგ, კუნძული იაპონიას გადაეცა და თანაც სამუდამოდ, ცინის მომხრეებმა სცადეს იაპონელებისთვის წინააღმდეგობის გაწევა და თან ტაივანის რესპუბლიკას ითხოვდნენ, თუმცა იაპონელებმა მარტივად შეძლეს წინააღმდეგობის დაძლევა.
                 1945 წლამდე ტაივანი იაპონიის კუთვნილება იყო, II მეორე მსოფლიო ომში დამარცეხებულ იაპონიას მოუწია ტაივანიც დაეთმო, კუნძული ჩინეთის რესპუბლიკის ნაწილი გახდა, თუმცა ტაივანის ტერიტორიაზე დამოუკიდებლობისთვის მებრძლებიც საკმაოდ იყვნენ, რომლებმაც 1949 წელს აჯანყება მოაწყეს, აჯანყებულებს მხარს უჭერდა ჩინეთის კომუნისტური პარტია, აჯანყება ჩახშობილ იქნა და კუნძულზე ჩინეთის რესპუბლიკის მმართველი პარტიის კომინტანის წესრიგი აღდგა. (აჯანყების მომწყობი, ტაივანის თვითმმართველობის დემოკრატიული ლიგა  (ტაივანის კომუნისტური პარტიის შთამომავალი) ჩინეთის კომუნისტური პარტიის სატელიტი გახდა და კონტინენტურ ჩინეთში 8 "მმართველ" პარტიას შორის ერთ-ერთია, მათ 13 წარმომადგენელი ყავთ 2980 კაციან ეროვნულ სახალხო კონგრსში და 3 წარმომადგნელი 175 კაციან, ეროვნული სახალხო კონგრესის მუდმიმოქმედ კომისაში).
                 1949 წელს კომინტანი დამარცხდა კომუნისტურ პარტიასთან და იძულებულები გახდნენ თავი კუნძულ ტაივანზე შეეფარებინათ, იმავე წელს კომუნისტებმა სცადეს დაეპყროთ კომინტანის მიერ კონტროლირებული კუნძული კინმენი  თუმცა მიზანს ვერ მიაღწიეს, სამაგიეროდ მომდვნო 1950 წელს შეძლეს, რომ კომინტანის მთავრობისათვის დაეთობინებინათ, კუნძული ჰაინანივანშანი კუნძულები და კუნძული ჟოუშანშა, საპასუხოდ კომინტანის მართული ძალები ცდილობდნენ, კომუნისტებისათვის წინააღმდეგობა გაეწიათ, აწყობდნენ აჯანყებებს სამხრეთ პროვინციებში, კომინტანის ფლოტი ბომბავდა ჩინეთის სანაპირო ქალაქებს და აკავებდა ჩინეთისაკენ მიმავალ გემებს, აშშ-ის პოლიტიკა, რომელიც კომუნიზმის შეკავებას გულისხმობდა ტაივანსაც შეეხო, 1955 20 იანვარს წელს კომუნისტება დაიკავეს კუნძული იჯიანშანი, საპასუხოდ აშშ-ის ადმინისტრაციამ გამოსცა ფორმოზას რეზოლუცია, რაც პრზიდენტს უფლებას აძლევდა დაეცვა ტაივანი და ის ტერიტორიები, რომლებსაც იმ დროისათვის ტაივანის მთავრობა აკონტროლებდა, ტაივანი განსაკუტრებით მნიშვნელოვანი გახდა, კორეის და ვიეტნამის ომების შემდეგ, ვინაიდან რეგიონში კომუნისტების გაძლიერების შესაკავებალდ და ჩინეთის აღმოსავლეთში მათი მოძრაობის საკონტრლებალად ტაივანს იდეალური გეოგრაფია აქვს, 1979 წელს აშშ-მა ტაივანის ნაცვლად, კომუნისტური ჩინეთი აღიარა საერთაშორისო სამართლის სუბიექტად, თუმცა ტაივანს არ დაუკარგავს გარანტიები, რომ აშშ მას საგარეო აგრესიიდან დაიცავდა.
ტაივანის კუთვნილი ტერიტორიები
            1986 წელს ტაივანელმა პილოტმა თვითმფირნავი გაიტაცა და გუნაჯოუში დასვა, ხოლო თვითონ კომუნისტურ ჩინეთს შეაფარა თავი, ამ მოვლენის გამო ტაივანის მთავრობა იძულებული გახდა კომუნისტებთან მოლაპრაკება გაემართა, რათა თვითმფრინავი და დანარჩენი პილოტები დაებრუნებინა, ეს მომენტი იყო შემობრუნების წერტილი, რომლის შემდეგაც ორმა მხარემ ურთიერთობა გააგრძელა, ჩინეთის ეკომოკა ამ დროს მსოფლიო ბაზრისთვის იხსნებოდა და ტაივანური ინვესტიციები საჭირო იყო, რის გამოც მათ ტავანელ ინვესტორებს მისცეს გარანტიები. 1992 წელს მხარეებმა მიაღწიეს კონსესუსს, რომლის მიხედვითაც გარდა სუვერენიტეტისა და იმისა, თუ ვის ეკუთვნის მთელი ჩინეთი სხვა დანარჩენ საკითხებზე მოლაპარაკება შეიძლებოდა.
    1995 წელს ტაივანის პრეზიდენტი ლი ტენ-ჰუი აშშ-ში, მის აღმზრდელ უნივერსიტეტს ეწვია, ჩინურმა მხარემ, რომელიც ტაივანის დიპლომატიურ იზოლაციას ცდილობდა, აღნიშნულზე საპასუხოდ ტაივანის სრუტეში სამხედრო ხომალდების კონცენტრაცია მოახდინა და რამდენიმე ბალისტიკური რაკეტაც გაისროლა, 1995 წლის ზაფხულიდან ნოემბრამდე, ჩინელები ატარებდნენ წვრთნებს, მოახდინეს ჯარების თავმოყრა ფუძიანში აქვეყნებდნენ გეგმებს და პროპაგანდისტულ ინფორმციას, თუ როგორ შეეძლო ჩინურ ჯარს კუნძულის აღება, ტაივანის პრეზიდენტს ეძახდნენ მოღალატეს და ადამიანს, რომელსაც ჩინური ერთიანობის გაყოფა სურს. 1996 წლის 23 მარტს ტაივანში საპრეზიდენტო არჩევნები უნდა გამართულიყო, ჩინურმა მხარემ ისევ გამოაცხადა ტაივანის ყურეში წვრთნების შესახებ, თან ავრცელებდნენ ისეთ მოსაზრებას, რომ ლი ტენ-ჰუისთვის მხარდაჭერა და მისი ისევ გაპრეზიდენტება, ორ მხარეს შორის ომს გამოიწვევდა.  საპასუხოდ აშშ-მა ტაივანის სრუტეში, 2 ავიამზიდი და მხარდამჭერი გემები შეიყვანა. ჩინური მხარის მცდელობა კონტრპროდუქტიული აღმოჩნდა, ერთის მხრივ ლიმ არჩევნებში 5 %-ით მეტი ხმა მიიღო ვიდრე ეს წინასწარი გამოკითხვებით იყო ნაწინასწარმეტყველები, მეორეს მხრივ კი აშშ-ს საბაბი მიეცა ტაივანისათვის თანამედრვე შეიარაღება მიეყიდა.
        2000 წელს ტაივანის პრეზიდენტი, ჩენ შუი-ბიანი გახდა, დემოკრატიული პროგრესული პარტიიდან, რომელიც მტიკცედ უჭერდა მხარს ტაივანის დამოუკიდებლობას, ჩენმა 1992 წლის კონსესუსი უარყო, თავის მხრივ კომუნისტური ჩნეთი ცდილობდა ტაივანი დაეყოლიებინა მოლაპარაკებები ,,ერთი ჩინეთის პრინციპით" გაგერძელებინათ. მიუხედავად დაპირისპირებისა, 2001 წელს ჩენმა მოხსნა შეზღუდვა ა ჩინურ კომპანიებს უფლება მიეცათ, ინვესტიციები განეხორციელებინათ ტავანში, 2003 წელს ერაყის ომის დროს, ჩინეთმა ტაივანურ ავიაკომპანიებს უფლება მისცათ, გამოეყენებინათ ჩინეთის საჰაერო სივრცე.
                 2004 წელს, ჩენ შუი-ბიანი განმეორებით აირჩიეს ტაივანის პრეზიდენტად, ჩინეთის მთავრობამ საპასუხოდ დაიწყო სამხედრო ნაწილების და მომზადების ზრდა, მეორეს მხრივ კი საერთაშორისო სცენაზე დაიწყო ტაივანის დიპლომატიური იზოლაცია, რის მისაღწევად დაიწყო იმ ქვეყნებთან აქტიური მუშაობა, რომლებიც ტაივანზე მყოფ ხელისუფლებას აღიარებდნენ, როგორც ჩინეთის ლეგიტიმურ ხელისუფლებას, 2005 წელს კი ჩინეთმა მიიღო სეცესიის საწინააღმდეგო კანონი, რომელიც ფორმალურად ადასტურებდა, ჩინეთის მიერ ტაივანის დასაბრუნებლად ძალის გამოყენებას, იმ შემთხვევაში თუკი ტაივანი დამოუკიდებლობას გამოაცხადებდა.
                 2008 მხარეებს შორის ურთიერთობა კიდევ ერთხელ შემობრუნდა, ურთიერთობა 1992 წლის კონსესუს ბაზაზე განახლდა, დაიწყო ორმხირივი ფრენები და ყოველდღე 3000 ადამიანს, კონტინენტური ჩინეთიდან უფლება მიეცა ტაივანი მოენახულებინა. 2010 წლიდან მხარეებმა ეკონომიკური თანამშრომლობის ჩარჩო ხელშეკრულება გააფორმეს, ჩინურ კომპანიებს უფლება მიეცათ, ინვესტირება განეხორციელებინათ ტაივანის კაპიტალის ბაზარზე, ასევე ტაივანური კომპანიების აქცები შეესყიდათ, თუმცა არაუმეტეს კომპანიის 10 %-სა.
          ამავე პერიოდში, ჩინეთი მაინც აქტიურად აგრძელებდა სამხედრო აღმშნებელობას, ტაივანური მხარის გამუდმებული მოთხოვნის მიუხედავად, რომ საბრძოლო მზადყოფნიდან მოეხსნად მასზე დამიზნებული რაკეტები, ჩინური მხარე დღემდე უარზეა. 2010 წელს აშშ-მა ტაივანს 6,4 მლრდ დოლარის ღირებულების, ანტისარაკეტო სისტემები, ვერტმფრენები და სხვა შეიარაღება მიჰყიდა.
          2014 წელს, ჩინეთის ლიდერმა, სი ძინპინმა ტაივანის მიმართ, ,,ერთი ქვეყანა, 2 სისიტემის" მიდგომა დაანონსა, მიდგომა რომელიც გამოყენებულ იქნა ჰონგ-კონგის მიმართ, ამით ტაივანური მხარისათვის ნათელი გახდა, რომ 1992 წლის კონსესუსიდან ჩინეთმა გადაუხვია, თუმცა მხარეები კვლავ აგრძლებდნენ ორმხრივ შეხვედრებს. 2008 - 2016 წლებში, ტაივანის პრეზიდენტი მა ინ-ცზიო იყო, რომელიც კომინტანს წარმოადგენდა, ტაივანში პარტია კომინტანს, კომუნისტური ჩინეთის მიმართ, შედარებიტ შემრიგებული პოზიცია უკავია. (ჩინეთის მმართველ 8 პარტიას შორის, კომინტანი ნომინალურად დღემდე არსებობს და კომინტანის ეს ვარიანტი გადაწყვეტილების მიღებაში "მონაწილეობას იღებს").
               2016 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში, დემოკრატიულ პროგრესული პარტიის კანდიდატმა, ცაი ინ-ვენმა  გაიმარჯვა, რამაც ტაივანის მოსახლეობის პოზიცია კარგად აჩევენა, რომ მათ კომუნისტურ ჩინეთთან დაახლეობა არ სურდათ, ცაი ინ-ვენმა მტკიცე პოზიცია დაიჭირა ჩინეთის მიმართ, მისი ამ პოზიციის გამაყრებას დამატებით ხელი შეუწყო შემდეგმა ფაქტორებმა, აშშ თანდათან უფრო მეტად ერთვება აზია წყნარ ოკეანეში მიმდინარე მოვლენებში, რათა არ დაუშვას ჩინეთის მიერ პლანეტაზე მისი პოზიციის დაკავება, მეორეს მხრივ ჩინეთი მაქსიმალურად ძალის გამოყენებით ცდილობს, შეაჩეროს ჰონგ-კონგში მიმდინარე პრო-დემოკრატიული მოვლენები, როდესაც ტაივანის მოსახლეობა ხედავს, თუ როგორც ცდილობს ჩინეთის კომუნისტური ხელისუფლება, ჰონგ-კონგის დემოკრატიული მისწრაფებების ჩახშობას, ცხადია ტაივანის მიმართაც იგივეს მოელიან, ჩინური მხარე კი ტაევანის მიმართ მძიმე განცხადებებს არ ერიდება, მაგალითად, კომუნისტური პარტიის XIX ყრილობაზე, სი ძნპინმა განაცხადა, რომ ჩინეთს საკმაო ძალა აქვს, რომ ტაივანის დამოუკიდებლობის მისწრფებები დათრგუნოს. მსგავსმა დამოკიდებულებამ შედეგად გამოიღო, ის რომ 2019 აშშ-მა ტაივანს, ჯამში 10,7 მლრდ დოლარის ღირებულების შეიარაღება მიჰყიდა (რის საპირწონედაც ჩინეთს ალბათ 50 მლრდ-ს ინვესტირება მოუწევს საკუთარ არმიაში) ხოლო 2020 წელს, ცაი ინ-ვენმა ისევ გაიმარჯვა საპრეზიდენტო არჩევნებში, (ის გამარჯვებას კარგად შეუწყო ხელი, ჰონგ-კონგის 2019 წლის საპრტესტო აქციებისადმი ჩინეთის დამოკიდებულებამ). არჩევნების მოგების შემდეგ ცაი ინ-ვენის პირველი ხმაურიანი განცხადება, იყო რომ ჩინეთი უნდა შეეგუოს ფაქტს, რომ ტაივანი უკვე დამოუკიდებელია და მისი დამოუკიდებლობის სამხედრო ძალით წართმევა ძალიან ძვირი იქნება. ჯერჯერობით კორონავირუსის ეპიდემიის და მისგან გამოწვეული ეკონომიკური პრობლემების გამო, ჩინეთს არ სცალია, რომ ცაი ინ-ვენის ამ განცხადებას სერიოზული პასუხი გასცეს, მეტი ვიდრე საპასუხო  განცხადებებია, თუმცა უკვე დაიწყო ტაივანის სრუტეში სამხედრო წვრთნები, ტაივანისთვის ეს დამატებითი მიზეზია, რომ იფიქროს დამოუკიდებლობაზე დ ძლიერ თავდაცვაზე, მსგავსი აგრესიით ჩინეთი ტაივანის მოსახლეობის კონსოლიდაციას ახდენს საგარეო საფრთხის მიმართ, მართალია ჩინური პროპაგანდა აქტიურად მუშაობს ტაივანის მოსახლეობაზე, თუმცა სრუტეში მოცურავე ჩინური სამხედრო გემებიც ადვილი დასანახია.
            სამომავლო პერსპექტივაში, ჩინეთს ნამდვილად გაუჭირდება, რომ დასახული მიზანი შეასრულოს, რაც 2049 წლისათვის, ტაივანის პეკინისგან მართვას გულისხმობს, თუმცა ტაივანს უფრო მეტად გაუჭირდება დამოუკიდებლობა გამოაცხადოს, ამჟამად გაეროს 193 წევრიდან, ტაივანის დამოუკიდებლობას მხოლოდ 14 აღიარებს, ჩინეთი მიაღწევს იმას, რომ მათი რიცხვი მომდევნო წლებში კიდევ უფრო შემცირდება, თუმცა მანამ სანამ ტაივანის აშშ-ის ინტერესებშია, მის მიმართ ღია სამხედრო აგრესიას ჩინეთი ვერ გაბედავს, ის რაც კომუნისტური ჩინეთის გეგმაშია, რომ ქვეყანა რეალურად ერთპარტიული კომუნისტური დიქტატურა დარჩეს, ტაივანის მოსახლეობის უმრავლესობსათვის არასდროს არ იქნება მისაღები, თუნდაც ჩინეთი ეკონომიკურად ტაივანზე უფრო მეტადაც განვითარდეს, კიდევ 1 მიზეზი, თუ რატომ ვერ შეძლებს ტაივანი დამოუკიდებლობის გამოცხადებას, აშშ-ტაივანის შეთანხმებაა, რომლის მიხედვითაც აშშ კისრულობს მის დაცვას, თუმცა ეს ვალდებულება ეხსნება თუკი ტაივანი თვითონ მოახდეს მისდამი აგრესიის პროვოცირებას, ჩინური მხარე კი ღიად აცხადებს, რომ ტაივანის მიერ დამოუკიდებლობის გამოცხადება განიხილება, როგორც ომის აქტი, ასე რომ თვითონ აშშ არ დაანებებს ტაივანს დამოუკიდებლობა გამოაცხადოს. მოკლედ სამომავლო პერსპექტივაში გაერთიანებაც უაღრესად შორეული პერსპექტივაა და ტაივანის დამოუკიდებლობაც, ყველაზე დაბალი კუში არსებული მდგომაროების შენარჩუნებას აქვს.


               ტაივანის მოსახლეობა განსაკუთრებით გაანაწყენა, კორონავირუსის დროს მსფოლიო ჰანდაცვის ორგანიზაციის მათდამი დამოკიდებულებამ, როდესაც ტაივანის მიმართ ყურადღება საერთოდ არ გამოამჟღავნსეს, ამ დროს კი კუნძული საკუთარი ძალებით შეიძლება ითქვას ყველაზე ეფექტურად ებრძვის ვირუსს. ესეც მუსიკალური მიძღვნა არსებულ პრობლემას.



       
                  

აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვა (ნაწილი II) ჩინეთი და იაპონია

    როგორც უკვე წინა სტატიაში აღინიშნა მიუხედავად იმისა, რომ ჩინეთს ძალიან გრძელი (14,500 კმ) საზღვაო სანაპირო აქვს, ფაქტიურად ის სხვა სახელმწიფოების მიერ კონტროლირებული ტერიტორიებით და აკვატორიით არის შემოსაზღვრული, რაც ქვეყნის მმართველი კომუნისტური პარტიის მიერ დასახული გეგმის, 2049 წლისათვის ქვეყნის მსოფლიოს ნომერ პირველ სახელმწიფოდ გადაქცევის გეგმაში ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი დაბრკოლებაა, ჩინეთისთვის აუცილებელია, რომ შეძლოს ამ ტერიტორიის თუ კონტროლი არა, მასზე თავისუფლად გადაადგილება მაინც, როგორც უკვე აღინიშნა არსებობს, არცთუ უსაფუძვლო სურვილი, რომ კუნძული ტაივანი გახდეს კონტინენტური ჩინეთის ნაწილი, (აკი ორივე ჩინეთია და ტაივანიც ოფიციალურად თავის თავს (ჯერჯერობით) დანარჩენი ჩინეთისგან დამოუკიდებლად არ განიხილავს და იდეაში თვითონ აპირებს დანარჩენი ჩინეთის მიერთებას) რაც კიდეც მოაგვარებდა ამ პრობლემის მნიშვნელოვან ნაწილს, თუმცა ტაივანის ჩრდილოეთით არსებული კუნძულები იაპონიას ეკუთვნის, ან ჩინეთთან და ტაივანთან სადაო არის, თუმცა ეფექტურ კონტოროლს იაპონია ანხორციელებს, კიდევ უფრო ჩრდილოეთით კი სამხრეთ კორეა. 
          პირველ რიგში განვიხილოთ დავა ჩინეთსა და იაპონიას შორის, დავის უპირველესი და ყველაზე მნიშვნელოვანი საგანი არის სენკაკუს კუნძულები, ჩინელებისთვის და ტაივანელებისთვის სახელად დიაოიუდაი/დიაოიუტაი, კუნძულების მდებარეობის, გამო იაპონიის ექსკლუზიური ეკონომიკური ზონა ეხება როგორც ჩინეთისას ისე ტაივანისასაც, ჯამში სულ 8 კუნძული არის, რვავე დაუსახლებელი, უფრო სწორად 5 კუნძულია ზოლო სამი წყლიდან ამოშვერილი კლდე, ჯამში 6 კავდრატული კილომეტრი, კუნძულებზე მნიშვნელოვანი ღირებულების არაფერია, აი კუნძულების გარშემო 112 მილში კი ბევრი ღირებული რამ. კუნძულების კუთვნილებას ჩინელები შუა საუკუნეებიდან იჩემებენ, მათი მტკიცებით ჯერ კიდევ 1372 წელს მინგის დინასტიის დროს გამოცმულ დოკუმნეტებშია კუნძლები ნახსნებეიო, მომდევნო ჯერზე კი 1534 წლიდან კუნძულები ჩინეთის სანაპირო დაცვის ხაზში მოიხსენიებოდაო. იაპონურ მხარეს ამ მხრივ ცოტა რთულად აქვს საქმე, კუნძლები ოფიციალურ იაპონურ წყაროებში პირველად, 1786 წლით დათარიღებულ, კარტოგრაფ ჰაიაში შიეშეის რუკაზე არის, სადაც ისინი ოკინავადან ჩინეთისკენ მიმავალ გზაზე არის აღნიშნული, თანაც იმ ფერში, რომელშიც კონტუნეტური ჩინეთი იყო გაფერადებული.
იაპონიის ექსკლუზიური  ეკონომიკური ზონები
იაპონიის ექსკლუზიური
ეკონომიკური ზონები

1885 წელს ოკინავას მმართველმა, შინაგან სამინისტროს, კუნძლების პრფექტურისთვის მიკუთვნების მოთხოვნით მიმართა, საგარეო საქმეთა მინისტრმა, ინოუე კაორუმ, საქმის შესწავლის შემდეგ შინაგან საქმეთა მინისტრს, იამაგატ არიტომოს აცნობა, რომ ჩინურ მედიაში აქტიურად იწერებოდა, თითქოს იაპონური მხარე, ტაივანის სიახლოვეს მდებარე კუნძულების მითვისებას ცდილობდა, ამიტომ სთხოვდა, რომ ეს ფაქტორი გადაწყვეტილების მიღების დროს გაეთვალისწინებინა და ტერიტორია შეესწავლა, შინაგან საქმეთა მინისტრმაც, მიღებული ინფორმაციის საფუძველზე ოკინავას მმართველს უარი უთხრა, თუმცა იაპონურმა ექსპედიციამ კუნძლები შეისწავლა, რომლებიც დაუსახლებელი იყო და იქ არც იაპონელთა და არც ჩინელთა საქმიანობის კვალი ნაპოვნი ვერ იქნა.                                                                                                                                                                 1894-1895 წლების, ჩინეთ იაპონიის პირველი ომის დროს, იაპონურმა მხარემ გადაწყვიტა, რომ კუნძულებზე სასაზღვრო ნიშნები აღემართა და ისინი იეიამას რაიონს იქნენ მიკუთნებული და 1896 წლიდან მოყლებული ქალაქ იშიგაკიდან იმართბეოდნენ, მე-19 საუკუნის 90-იანი წლების დასასრულს, ბიზნესმენმა, ტაცუშირო გოკამ 4 კუნძული (უოცური შიმა, კუბა შიმა, კიტა კოჯიმა და მინამი კოჯიმა)  იაპონიის მთავრობისგან იყიდა და იქ ფაბრკები ააშენა, რომლებიც თევზის და ალბატრსის ბუმბულის გადამუშავებაზე მუშაობდნენ, 1932 წელს ბიზნესი და კუნძულები მის შვილს, ზენჯი კოგას ერგო, 1940 წელს იმის მიმდინარეობის გამო, ფაბრიკები დაიხურა.                                                                                         1945 წელს იაპონიის კაპუტალიციის შემდეგ, კუნძულების კუთვნილება ერთგვარად გაურკვეველი დარჩა, იანიასა და აშშ-ს შორის გაფორმებული სამშვიდობო ხელშეკრულების თანახმად, ჩრდილოეთის 29° განედის სამხრეთით მდებარე კუნძლები, რიუკიუს და სენკაკუს კუნძლების ჩათვლით, აშშ-ის სამხედრო მმართველობას დაექვემდებარა,  ჩინელები შეხვედრაზე არ იყოფებოდნენ, თუმცა პროტესტი გამოთქვეს და კუნძულების მათ განკარგულებაში გადაცემა მოითხოვეს, თუმცა სერიოზული პროტესტისთვის არ ეცალათ, მსოფლიო ომს სამოქალაქო ომი პირდაპირ გადააბეს,  მომდევნო წლებში კუნძლების გამო სერიოზული უთანხმოება არ წამოჭრილა, 1968 წელს გეოლოგებმა ვარაუდი გამოთქვეს, რომ კუნძულების მიმდებარედ შეიძლება დიდი ნავთობრეზერვები ყოფილიყო, ხოლო 1970 წელს ამერიკელბმა, გამოაცხადეს, რომ ისინი, მათ მიერ დაკავებულ კუნძულებს იაპონიის მთავრობას უკან უბრუნებდნენ, რასაც როგორც ჩინეთის სიე ტაივანის მხრიდან პროტესტი მოჰყვა, თუმცა ჯერ კიდევ სუსტმა ჩინეთმა და ამერიკაზე დამოკიდებულმა ტაივნმა ბევრი ვერფერი მოახერხეს, 1972 წელს აშშ-მა კუნძულები იაპონიის მთავრობას გადასცა. 1978 წელს ზენჯი კოგა გარდაიცვალა, მისმა ქვრივმა კუნძულები კინიოკი კურიჰარას და მის დას მიჰყიდა, ხოლო იაპონიის მთავრობამ თავის მხრივ კუნძულები იჯარით აიღო. 1996 წელს, ცალკე ჩინეთმა და ცალკე იაპონიამ, კუნძლები საკუთარი ექსკლუზიური ეკონომიკური ზონის ნაწილად გამოაცხადა.                                 2010 წელს, იაპნელებმა კუნძულების მიმდებარედ ჩინელების სეინერი თავის ეკიპაჟიანად აიყვანეს, იაპონურმა მხარემ დაკავებულების გაშვებაზე უარი თქვა, საპასუხოდ ჩინეთმა მის ტერიტორიაზე მყოფი რამოდენიმე იაპონელი გამოკეტა, შეწყვიტა ოფიციალური ურთიერთობა იაპონისთან, ყველა დონეზე და საკუთარ ტურსტულ კომპანიებს, იაპონიაში მოგზაურობის რეკლამირება და ტურისტული პაკეების გაყიდვა აუკრძალა, საბოლოოდ აშშ-ის ჩარევით სიტუაცია განიმუხტა, ამერიკელებმა იაპონური მხარე დაარწმუნეს, რომ ურთიერთდახმარების პაქტი, სენკაკუს და რიუკიუს კუნძულებს ისევე დაიცავდნენ ჩინეთთან ომში როგორც იაპონიის სხვა დანარჩენ ტერიტორიას, საბოლოოდ იაპონურმა მხარემ დაკავებული ჩინელები გაუშვა და ურთირთობაც და რეკლამაც აღდგა. 2012 ტოკიოს პრეფეტქმა შინტარო იშიჰარა, განაცხადა, რომ პრეფექტურას სურდა კუნძლები შეეძინა და ამით მფლობელი მათ ჩინეთს ან ტაივანს არ მიჰყიდდა, საპასუხოდ ჰონგ-კონგელი აქტვისტების გემი კუნძლებს მიადგა, იაპონელბმა აქტივისტები დაიჭირეს და 1 კვირიანი პატიმრობის შემდეგ გაუშვეს, ამჯერად იაპონელი აქტვისტები გაემართნენ კუნძულზე და იქ შუქურა აღმართეს, 2012 წლის 11 ექტემებრს იაპონიის მთავრბამ განაცხადა, რომ მათ კუნძულები 2 მლრდ იენად (დაახლოებით 20 მლნ დოლარი) მეპატრნეებისგან შეიძინეს და კუნძულები იაპონიის სახელმწიფოს საკუთრება გახდა. საპასუხოდ ჩინეთში მასობრივი საპროტესტო გამოსვლები დაიწყო, ჩინეთში მომუშავე იაპონური კომპანიებს მოუწიათ მუშაობა შეეწყვიტათ, ჩინური მხარის განცხადებით, იაპონური მხარის ქმედება ჩინეთის სუვერენიტეტის უხეში დარღვევა იყო და საპასუხოდ ჩნურმა მხარემ კუნზლების მიდებარედ სანაპირო დაცვის თუ სხვა დანიშნულების გემების რეგულარული გაგზავნა დაიწყო, 2013 წლის 23 ნოემბერს ჩინურმა მხარემ, საჰაერო თავდაცვის საიდენტიფიკაციო ზონის შექმნის შესახებ გამოაცხადა, რომელიც მოიცავდა სადაო სენკაკუს და კორეასთან სადაო სოკტოტრის კლეების საჰაერო სივრცეებსაც, ეს ყველაფერი ნიშნავდა, რომ ყველას საფრენი აპარატი რომელიც ამ ტერიტორიაზე შევიდოდა წინასწარ ჩინურ მხარესთა უნდა შეთანხმებულიყო, საპასუხოდ ჯერ ამერიკები შეფრინდნენ ჩინეთის მიერ მოხაზულ სივრცეში, შემდეგ იაპონელები და კორეელებიც მიყვნენ.
საჰაერო თავდაცვის საიდენტიფიკაიციო ზონები აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვაში
საჰაერო თავდაცვის საიდენტიფიკაიციო
 ზონები აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვაში
(სამხრეთ კორეის მოთხოვნაზე, რომ ჩინურ მხარეს თავისი საჰაერო საიდენტიფიკაციო ზონის საზღვრები შეესწორებინა, ჩინეთმა უარით უპასუხა, საპასუხოდ კორეელებმაც გააფართოვეს თავიანთი საჰაერო იდენტიფიკაციის ზონა) ამ პერიოდიდან მოყოლებული ჯერჯერობით სენკაკუს კუნძულების გარშემო დავა ჩინური მხარის პროტესტის დონეზეა, იაპონელები და ამერიკელები იქ თავისუფლად შედიან ჩინელებიც პროტესტს აცხადებენ.                                                                                                                                             ისტორიის შემდეგ ცოტა უფრო, ახლოდან დავხედოთ კუნძულებს და მათ მნიშვნელობას. კუნძულები ტაივანიდან 170 კმ-ით არის დაშორებული, ასევე 170 კმ-ია კუნძულ იშიგაკიმდე, კონტინენტურ ჩინეთამდე მანძილი 330 კმ-ია, ხოლო კუნძლ ოკინავამდე 410 კმ. ჯერ ეკონომიკური მნიშვნელობა ვნახოთ, 1969 წელს გაეროს ეკონომიკურმა კომისიასმ გამოქვეყნა ყვითელი და აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვების გეოლოგირუი შსწავლის შედეგები, რმლის მიხედვიტაც ტაივანის ჩრდილო-აღმოსავლეთით მდებარე, 200 000 კვ/კმ ფართობის ტერიტორია მდიდარი უნდა ყოფილიყო ნახშირწყალბადით, მათი გათვლებით ნავთბის და გაზის შემცველი ფენის სისქე, ტაივანის სიახლოვეს 9 კმ იყო, შემდეგ კი უფრო თხელდებოდა და 2 კმ-დე მცირდებოდა, ეს ყველაფერი კი მარტივად ნავთობის უზარმაზარ რეზერვებს ნიშნავს. მეორე ეკონომიკურად მნიშვნელოვანი საკითხია, თუ ვინ ითევზავებს კუნძულების გარშემო, თავიანთი მდებარეობის გამო, კუნძულების გარშემო აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვასა და წყნარ ოკეანეში მცურავი თევზების ქარავნები ახლოს ხვდებიან და ტერიტორიის თევზით სიმდიდრეს უზრუნველყოფს, 1997 წელს იაპონიამ და ჩინეთმა ხელშეკრულება გააფორმეს, რომლის მიხედვითაც 27° განედის სამხერეთით ერთმანეთის სათევზაო ზონებში არ ჩაერეოდნენ,  თუმცა სენკაკუს კუნძულების გარშემოა რსებულ წყლებს ეს შეთანხმება არ ეხება, ვინაიდან არცერთი არ აღიარებს მეორე მხარის პრეტენზიებს. ეკონომიკურდ კიდევ ერთი საინტერესო საკითხია იშვიათმიწა ელემენტების შესაძლო არსებობა მოცემულ ტერიტორიაზე, ჩინეთი უკვე აწარმოებს იშვიათმიწა ელემენტების 90 %-ს, აღნიშნული ნივთიერებები მიკროჩიპების და თანამედროვე ელექტრონული მოწყობილობების წარმოებაში გამოიყენება, ამიტომ ყველასათვის ტერიტორია დიდი მოგების მომტანია. მეორე ნაწილია უსაფრთხოების საკითხი, მშვიდობიანობის პერიოდში, საერთაშორისო კანონმდებლობა ნებისმიერი ქვეყნის გემს, იქნება ეს სამხედრო თუ სავაჭრო, უფლება აქვს სხვა ქვეყნის ექსკლუზიურ ეკონომიკურ ზონად მიჩნეულ წყლებში გაცუროს, თუმცა ყველაფერი იცვლება ომის შემთხვევაში, ასეთ დროს კი სენკაკუს კუნძულების მნიშვნელობა ძალიან დიდი იქნება, მისი მფლობელი ადვილად შეძლებს კუნძულებს შორის გასასვლელელბის კონტროლს, სარადარო სისტემის ქონის შემთხვევაში შეეძლება სწრფად შეიტყოს საფრთხის შესახებ, მართალია კუნძულების რელიეფი საშალებას არ იძლევა დიდი სამხედრო ბაზის მოსაწყობად, თუმცა მცირე და კარგად აღჭურვილი ბაზა ნამდვილად შეიძლება განთავსდეს. კუნძულების სამხედრო მნიშვნელობა კიდევ უფრო დიდია ჩინეთისათვის, ვინაიდან მისი ფლობა მათ გაუადვილებს წვდომას წყნარ ოკეანესთან და კიდევ უფრო მიუახლოვდება ტაივანს და მის დედაქალაქ ტაიპეის.                                                                                                                                         ასე სიტუაციაში, ტაივანის ხელისუფლების პოზიცია შემდეგია, თუკი კუნძულები არ იქნება ჩემი კონტროლის ქვეშ, მაშინ ის არც ჩინეთმა არ უნდა აკონტროლოს, რასაც სწორედ ის საფრთხე განაპირობებს, რაც შეიძლება კუნძულების მხრიდან დაემქუროს ტაივანს, თან ჩინელები ცნობილი არიან, არებული თუნდაც მცირე კუნძლების სამხედრო ბაზებად გარდაქმნის საქმეში, ტაივანისათვის უფრო მეტად მნიშვნელოვანია აკვატორიის ეკონომიკური ათვისება ვიდრე მასზე პოლიტიკური კონტროლის მოპოვება, პირველ რიგში კი სენკაკუს მიმდებარე წყლებში თევზაობის უფლების შენარჩუნება, ჯერჯერობით იაპონია ტაივანელ მოთევზავეებს არ უფრთხის, თუმცა კი პორეტესტს გამოთქვამს როდესაც იქ ოკეანოგრაფიული გემები შეცურავენ და კვლევების ჩატარებას ცდილობენ, თავის მხრივ ტაივანიც ცდილობს არსებული სიტუაციიდან მოგება ნახოს და ტერიტორიის მიკუთვნებას არ ითხოვს, ამავე დროს იმასაც ხვდება, რომ ამერიკას არ ესიამოვნება აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვაში მისი ორი მოკავშირე მსგავს რამეზე, რომ დაობდეს. 
       საბოლოო დასკვინის, სახით კი შეიძლება, ითქვას, რომ იაპონია შეძლებს შეინარჩუნოს კონტროლი კუნძულებზე, მისი დათმობის ერთად-ერთი გზა ომი თუ იქნება, ჩინეთი კვლავ გაარძელებს მცდელობებს და გაგზავნის კუნძლების მიმართულებით გემებს და თვითმფირნავებს, შეიძლება იყოს მცირედი შეტაკება, პროტესტი და გაბუტვა ორივე მხარეს, თუმცა ომის დაწყების საბაბი კუნძულები მარტივად ვერ გახდება, მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუკი სხვა უფრო დიდი მიზეზიც იარსბებეს რასაც კუნძულების გარშემო დავაც დაემატება, ნავთობის რესურსებს რაც შეეხება, მსოფლიო ყველანაირად ცდილობს მისგან გაიქცეს და ენერგიის ალტენატიული წყარო იპოვნოს, თან ნავთობის ამ ტერიტორიებიდან ამოქაჩვა უფრო ძვირი ქინება ვიდრე უკვე არსბეული წყაროებიდან, იშვიათმიწა ელემენტების დამუშავებაც საკმაოდ რთული პროცესია, თან იმსაც თუ დავამატებთ, რომ აღნიშნულ ნივთირებებზე გეოლოგოებს დედამიწის სხვა რეგიონები ჯერ კიდევ არ აქვთ სრულად გამოკვლეული, მაშინ შეიძლება სადმე გაცილებით იაფი საბადოც აღმოჩნდეს, რაც მუდამ სადაო იქნება, ეს არის თევზჭერის უფლება, თუმცა ომის მიზეზად ესეც ვერ იქცევა. იაპონია მეტად სავარაუდოა, რომ შეინარჩუნებს კუნძულებს არსებულიდემილიტარიზებული სახით და მხოლოდ ეკონომიკური საქმიანობისთვის გამოიყენებს, მისი მილიტარიზაცია მხოლოდ იმ შემთხვევაში მოხდება, თუკი ჩინეთიდან საფრთხე აშკარა იქნება, ჩინეთიც შეეცდება, რომ არ უბიძგოს იაპონიას კუნძულების მილიტარიზაცია მოახდინოს. ჯერჯერობით პროგნეზები უფრო სამშვიდობოა, თუმცა დაბალი ალბათობით კონფლიქტიც მოსალოდნელია. 

რუსეთის კიბერჩართულობა დასავლეთის ქვეყნების არჩევნებში

მრავალი იდეოლოგიური მიმდინარეობა და მმართველობის ფორმა არსებობს, მაგრამ მათ შორის, არჩევითი დემოკრატია არის მხოლოდ რომელმაც თავისი ეფექტურობა ბოლომდე დაამტკიცა და დღემდე ურყევად მიიჩნევა, მმართველობის საყოველთაოდ მიღებულ ფორმად. ქვეყნები სადაც საარჩევნო დემოკრატია ადრევე დამკვიდრდა აჩვენებენ თავიანთ წარმატებას, ეკონომიკურ და სამხედრო დარგში, ქვეყნებში სადაც ადამიანის ხმის უფლება მაღალ დონეზეა დაცული, ასევე კარგად იცავენ ადამიანის უფლებებს. ხმის უფლება არის, ისი ძირითადი, საბაზისო, რაზეც დაეფუძნა, წარმატებული ქვეყნების მომავალი და მისი შერყევა, ჩამორთმევა და უგულებელყოფა იწვევს სახელმწიფოს დასუსტებას. სწორედ საყოველთაო ხმის უფლება და დემოკრატია შეიძლება ჩავთვალოთ დასავლეთ ევროპის მშვიდობიანი თანაცხოვრების საფუძვლად. დემოკრატიულ ქვეყნებს შორის დაბალია დაპირისპირების ალბათობა და თუკი გაუგებრობა ჩნდება, მისი მოგვარებაც მშვიდობიანი გზით ხდება, ვინაიდან როგორც წესია მოსახლეობის უმრავლესობა არ არის მზად, რომ საკუთარი სიცოცხლით გარისკოს, თუკი უშუალოდ მის სიცოცხლეს უკვე არ ემუქრება საფრთხე, მიუხედავად იმისი თუ რა დევს სასწორზე.
მიუხედავად ზემოთ ჩამოთვლილი, ყველა ამ სიკეთისა ელექტორალურ დემოკრატის მტრებიც ჰყავს, რომლებიც მას ემუქრებიან და ცდილობენ წაართვან ასე, რთულად მოპოვებული საზოგადოებრივი პოლიტიკური თავისუფლებები. დღევანდელ დღეს, როდესაც სამყარო დგას უამრავი გამოწვევის წინაშე, რომლებიც არღვევენ დამკვიდრებულ ცხოვრებისეულ სიმშვიდეს, სიახლე ხშირად აღიქმება ცუდის მომტანად, გლობალიზაცია, უმცირესობათა უფლებები, ტრადიციების რღვევა ის მოვლენებია, რომლებიც იარაღად იქცევა მემარჯვენე პოპულისტების და სხვადასხვა, გავლენების მოპოვებისთვის მებრძოლი ჯგუფების ხელში.
სახელმწიფოს დონეზე წარმოებული პროპაგანდა, არ წარმოადგენს სიახლეს და ის მუდმივად გამოიყენებოდა მტრის გასახლეჩად, ახალი მოკავშირეების გადმოსაბირებლად, სამომავლო ქმედებების გასამართლებლად და მოსახლეობის სამართავად. თანამედროვე ტექნოლოგიურმა განვითარებამ მიგვიყვანა იქამდე, რომ უკიდურესად ადვილია, ინფორმაციის მოპოვება, გავრცელება და ანალიზი, ასევე მიღებული ინფორმაციაზე დაყრდნობით იმის წინასწარმეტყველება თუ როგორ შეიძლება შეიცვალოს სიტუაცია, როდესაც უკვე არსებობს გამოკვეთილი ტრენდები, საჭირო ქმედებით უკვე შესაძლებელი შეცვალო განვითარების მიმართულება. მიმართულების შესაცვლელად კი საჭიროა ახალი ინფორმაციის შექმნა და საჭირო ადამიანებზე მიწოდება, რომლებიც შემდეგ ამ ინფორმაციაზე დაყრდნობით მიიღებენ გადაწყვეტილებას. არსებულ ინფორმაციულ ზღვაში, რთულია გაარკვიო, რამდენად შეესაბამება, ახალი ინფორმაცია სიმართლეს და ხშირად ადამიანები ახალ ამბებს, გადაუმოწმებლად ღებულობენ როგორც სიმართლეს, ვინაიდან წყაროს დადასტურება და გადამოწმება საკმაოდ დიდ დროის რესურს მოითხოვს, ასევე საკმაოდ ხშირად ახალი ამბავი ემთხვევა მის განწყობილებას და არც ცდილობს, იმის გარკვევას თუ რამდენად სწორ ინფორმაციას ავრცელებს წყაროს.
დედამიწაზე 4,437 მლრდ. ადამიანს აქვს წვდომა ინტერნეტთან, ინტერნეტის მოხმარების დონე განსაკუთრებით მაღალია ევროპასა (86%) და ჩრდილოეთ ამერიკაში (89,5%), სწორედ ინტერნეტი გახდა ინფორმაციული საუკუნის მთავარი მამოძრავებელი, ახალი ამბების გავრცელებაში კი განსაკუთრებულ როლს თამაშობს სოციალური მედია, ყოველდღიურად 1,56 მლრდ ადამიანი იყენებს ფეის ბუქს სადაც ინფორმაციის გავრცელება არანაირ შეზღუდვას არ ემორჩილება. ინტერნეტი გახდა ჩვენი საუკუნის ერთ - ერთი იარაღი, პროპაგანდის წარმოების საშულება, მოსახლეობის აზრების წაკითხვის და ანალიზის ყველაზე იაფი და მოსახერხებელი საშუალება.
ყველაფერ ზემოთ ჩამოთვლილის, შედეგად ვიღებთ ელექტორალური დემოკრატიის მტერს კიბერ დანაშაულს. კიბერ დამნაშავეებს შეუძლიათ, დიდი რაოდენობის ინფორმაციის სწრაფად მოპოვება და ანალიზი, სხვადასხვა სახელმწიფოების და ორგანიზაციების ციფრულ ქონებაზე წვდომის მოპოვება, დაზიანება და შეცვლა. ციფრული ტექნოლოგიები ერთის მხრივ კარგი საშუალებაა, ეფექტური მმართველობის ჩამოსაყალიბებლად და საკუთარი მოსახლეობის განწყობის შესასწავლად, რათა მიიღო შესაბამისი გადაწყვეტილება, თუმცა მეორეს მხრივ იგივე ტექნოლოგია მოწინააღმდეგის ხელში, შეიძლება იქცეს ცეცხლზე ნავთის დასხმად, სხვადასხვა სოციალური გამოწვევის დროს.
მოსახლეობის განწყობის ინტერნეტ სივრცეში შესწავლით, თავდაპირველად კომერციული ორგანიზაციები და სავაჭრო პლატფორმები დაინტერესდნენ, რათა თავიანთი შეთავაზება მოერგოთ მომხმარებლის სურვილზე და შეექმნათ გაყიდვების წამახალისებელი მარკეტინგი, თუმცა ინფორმაციის შეგროვების მეთოდებს და ტექნოლოგიების სახელმწიფო ორგანოებიც სწრაფად დაეუფლნენ და ის განსაკუთრებით საშიში არის ავტოკრატიული და ტოტალიტარული სახელმწიფოების ხელში, სადაც არ ერიდებიან საკუთარი მოსახლეობის ექსპლუატაციას, რა თქმა უნდა ცდილობენ არიონ, უცხო ქვეყნის მოქალაქეების ცხოვრებაც.
ინტერნეტი და ციფრული ტექნოლოგიები განსაკუთრებით ძლიერ იარაღად იქცა რუსეთის ხელში, ქვეყანა რომელიც აკონტროლებს ინფორმაციულ ნაკადებს საკუთარ ტერიტორიაზე და ქმნის მისთვის ხელსაყრელ რეალობას ვირტუალურ სივრცეში, არ ერიდება იგივე გააკეთოს ევროპასა და ჩრდილოეთ ამერიკაშიც.
მოცემულ ნაშრომში განხილული, იქნება რუსეთის ჩარევა 5 სახელმწიფოს უკრაინის, დიდი ბრიტანეთის , აშშ - ს, საფრანგეთის და გერმანიის არჩევნებში, 2014 – 2018 წლების შუალედში, ასევე თუ რა მეთოდებით ცდილობდა რუსეთი ამ ქვეყნებში ობიექტური რეალობის შეცვლას და თუ რისი მიღწევა შეძლეს მათ.
2016 წლის აშშ - ის საპრეზიდენტო, არჩევნები იყო ის კატალიზატორი, რამაც სერიოზულად დააფიქრა დემოკრატიული სახელმწიფოები არჩევნების გზით ქვეყნის შიდა საკითხებში ჩარევის საკითხში, აშშ - ში და შემდეგ ევროპაშიც დაიწყეს ვითარების კვლევა და ფაქტების მოძიება, რის შედეგადაც კვალი ხშირად მიდიოდა რუსეთთან და რუსეთის მიერ დაფინანსებულ ორგანიზაციებთან, რომლებიც გეგმაზომიერად ერეოდნენ, საარჩევნო პროცესში, ეს იყო სრულიად ორგანიზებული ადამიანების ჯგუფი, რომლებიც გამიზნული შეტყობინებების გაგზავნით ცდილობდნენ შეეცვალათ ამომრჩევლის დამოკიდებულება სხვადასხვა პოლიტიკური პირის მიმართ.
რუსეთის მიერ ჩადენილი კიბერ დანაშაული, ხორციელდებოდა სამი დონის აქტორების მიერ.
·                     უშუალოდ სახელმწიფოს მიერ, როდესაც სახელმწიფოს ოფიციალური სტრუქტურები, დავალებას იღებდნენ, რომ ეწარმოებინათ ოპერაცია არჩევნების მანიპულირებისთვის.
·                     სახელმწიფოს მიერ წახალისებული კიბერ დანაშაული, როდესაც სახელმწიფო ორგანოები ან და კერძო დაწესებულებები, არა ოფიცალური დავალებით, ახდენდნენ საარჩევნო პროცესში ჩარევას, რათა მხარი დაეჭირათ სახელმწიფოს მიზნებისათვის.
·                     სახელმწიფოზე მიმხრობილი ჯგუფები, რომლებიც საკუთარი ინიციატივით ცდილობდნენ, სახელმწიფო მიზნებზე მიყოლას. 
არჩევნებში ჩარევის დროს, რუსეთმა გამოიყენა 6 სხავადასხვა სახის ქმედება, რათა მოეხდინა შედეგების მანიპულაცია.
·                     ციფრული ინფრასტრუქტურის ექსპლუატაცია/დაუფლება. რუსეთი ახდენდა, სამიზნე სახელმწიფოს, IT ინფრასტრუქტურის დაზვერვას და ცდილობდა მასზე დაუფლებას, რათა შემდეგ ის ემართა საკუთარი მიზნებისთვის, თავს ესხმოდა ქსელებს და კვანძებს, ცდილობდა ეპოვნა სისუსტე და შეეღწია მის მართვაში.
·                     ხმების მანიპულაცია. ხდებოდა ხმების დათვლის პროცესში ჩარევა, მონაცემების გადაცემის დროს, მიცემული ხმების, ამომრჩეველთა აქტივობის მონაცემების მანიპულაცია, რათა მოქალაქეები დაეჭვებულიყვნენ, არჩევნების შედეგების სიზუსტეში.
·                     სტრატეგიული პუბლიკაციები. საჯაროდ ინფორმაციის გამოქვეყნებით, რომელიც უკანონოდ იქნა მოპოვებული ინფრასტრუქტურის დაუფლების შედეგად და ამ ინფორმაციის მეშვეობით საზოგადოებაში გაურკვევლობის და ეჭვის შეტანა.
·                     იდენტობის გაყალბება. გავლენიანი პიროვნებების და ორგანიზაციების იდენტობის გაყალბება/კოპირება და შემდეგ მისი სახელით დამაბნეველი განცხადებების გაკეთება და ინფორმაციის გავრცელება.
·                     სენტიმენტების გაძლიერება/გაღვიძება. ამ დროს, გაყალბებული ან გამოგონილი იდენტობის მეშვებით ხდება, ყალბი ინფომრაციის გამოგონება ან არსებული, შესაბამისი ინფორმაციის და მიზნობრივ აუდიტორიაზე დიდი დოზით მიწოდება, ამომრჩეველში სენტიმენტების გაღვიძება და მათი ყურადღების მნიშვნელოვანიდან სხვა თემაზე გადატანა ან რეალობის აღქმის პერსპექტივის შეცვლა.
·                     გაყალბებული კონტენტი. ეს მეთოდი ყველაზე მეტად გამოიყენება, ამ დროს ხდება სრულიად ახალი ამბების და სიტუაციების გამოგონება, დაწყებული პოლიტიკური მოვლებით დამთავრებული პოლიტიკოსების პირადი ცხოვრებით, იქმნება სრულიად ახალი რეალობა, სადაც ერთი შეხედვით განსხვავებული აქტორები, კულისებში უკავშირდებიან ერთმანეთს და სხვადასხვა ინფორმაციის გავრცელებით ქმნიან ერთია ჯაჭვს. რაც ფაქტებს მატებს მეტ დამაჯერებლობას, მოვლენების აღწერის დროს აქტიურად ხდება ანალოგიური და დადასტურებული ფაქტების შედარებებად გამოყენება, რაც კიდევ უფრო მეტ დამაჯერებლობას სძენს ფაქტს და მომხმარებელი აღარ ცდილობს მის გადამოწმებას.
რუსულ კიბერ ომს ჰყავდა 4 მთავარი შემსრულებელი, რომლებიც მათ ეხმარებოდნენ ჩარევის ოპერაციების შესრულებაში და ასრულებდნენ ზემოთ ჩამოთვლილ ქმედებებს, პირველი იყო APT-28 (Advanced Persistent Threat) სახელმწიფოს მიერ მხარდაჭერილი, ჰაკერული დაჯგუფება, რომელიც  სხვა ორი სახელითაც, “Fancy Bear” ან “Sofacy,” მოქმედებდა, მოცემულ დაჯგუფება აქტივობას 2014 წლიდან იწყებს, 2015 წელს მათ დაჰაკეს გერმანიის ,,ბუნდესთაგის“ სერვერები, ხოლო 2016 წელს ამერიკული პოლიტიკური ორგანიზაციების სერვერები, აშშ-ის სადაზვერვო სააგენტო და იუსტიციის დეპარტამენტი APT28-ს მოიხსენიებს, როგორც რუსეთის სამხედრო დაზვერვის, ГРУ-ს ელექტრონული დაზვერვის მთავარ დანაყოფს.                                                                                                                                        მეორე დაჯგუფება რომელიც ერეოდა, სხვა ქვეყნების პოლიტიკურ პროცესებში და ცდილობდა ელექტრონული საშუალებებით, მიეყენებინა ზიანი იყო, APT29, ასევე ცნობილი როგორც “Cozy Bear” ან “CozyDuke“, მოცემულ დაჯგუფებას ბრალად ედება, თეთრ სახლზე, სახელმწიფო დეპარტამენტზე და ეროვნულ დემოკრატიულ კომიტეტზე, კიბერ შეტევების განხორციელება, ორგანიზაცია წარმოადგენს რუსეთის ფედერალური უსაფრთხოების სამსახურის (ФСБ) შემადგენლობაში მყოფ დაჯგუფებას.
მესამე დაჯგუფება არის, ინტერნეტის კვლევის სააგენტო, (Internet Research Agency (IRA)), რომელსაც სათაო, ოფისი აქვს პეტერბურგში, ეს წარმოადგენს ,,ტროლების ფაბრიკას“, რომლის მიზანიც არის გაყალბებული სოციალური ანგარიშების მეშვეობით, პრორუსული იდეების გავრცელება და რუსული სახელმწიფოს მიერ განხორციელებული ქმედებების მხარდაჭერა და გამართლება, ორგანიზაცია განსაკუთრებით აქტიური იყო, 2016 წელს, ,,ბრექსიტის“ დროს, რომლის დროსაც, გაყალბებული სოციალური მედიის ანგარიშები, აქტიურად უჭერენ მხარს ბრიტანეთის მიერ ევროკავშირის დატოვებას.
მეოთხე არის ,,კიბერ ბერკუტი“ დაჯგუფება ძალიან აქტიურად იყო ჩართული, უკრაინის 2014 წლის აქციებში, სახელი აღებულია პოლიციური დანაყოფის, ,,ბერკუტის“ სახელიდან, რომელიც 2014 წლის დემონსტრაციების დროს, აქტიურად ავრცელებდა, პრორუსულ ინფორმაციებს, ორგანიზაცია კავშირში იყო APT-28 დანაყოფთან, აშშ-ის თავდაცვის სამინისტროს, სადაზვერვო დანაყოფმა ,,კიბერ ბერკუტი“ შეიყვანა ყალბი ინფორმაციის გამავრცელებელი ორგანიზაციების სიაში და მას მოიხსენიებს, როგორც სახელმწიფოს მიერ დაფინანსებულ ჰაკერულ ორგანიზაციას.


უკრაინა
2014
დიდი ბრიტანეთი 2016
აშშ
2016
საფრანგეთი
2017
გერმანია
2017
სახელმწიფოს ჩართულობის დონე
სახელმწიფოს მიერ მართული
სახელმწიფოს წახალისებით
სახელმწიფოს მიერ მართული
სახელმწიფოს
მიმხრობილი
სახელმწიფოს მიერ მართული
ინფრასტრუქტურის დაუფლება
X
X
X
X
X
ხმების მანიპულაცია
X




სტრატეგიული პუბლიკაციები


X
X

იდენტობის გაყალბება

X
X


სენტიმენტებზე თამაში

X
X
X
X
გაყალბებული კონტენტი
X
X
X

X




უკრაინის საპრეზიდენტო არჩევნები: 2014 წლის 25 მაისი


უკრაინაზე განხორცილებული კიბერშეტევა იყო სახელმწიფოს მეირ მართული, 2014 წელს, პრეზიდენტ ვიქტორ იანუკოვიჩის გადაყენების შემდეგ, უკრაინელებს ახალი პრეზიდენტი უნდა აერჩიათ. არჩევნებამდე რამდენიმე დღით ადრე, პრორუსულმა ჰაკერულმა ჯგუფმა „CyberBerkut“-მა იერიში მიიტანა ხმის დამთვლელი სისტემის საკვანძო ფაილებზე და უკრაინის ცენტრალური საარჩევნო კომისიის პირადი ელ. ფოსტა და დოკუმენტაცია უკანონოდ გაასაჯაროვა. ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ სისტემის აღდგენა მოახერხა, თუმცა მასზე ახალი დარტყმები კვლავ განხორციელდა, რამაც არჩევნების შედეგების გამოცხადება დააყოვნა. უფრო მეტიც, აღნიშნული ჰაკერული თავდასხმის წყალობით, ულტრა-ნაციონალისტი დმიტრო იაროში, რომელმაც რეალურად ხმების 1% აიღო, გამარჯვებულ პრეზიდენტად გამოცხადდა.
ანალიზი
·                     ხმებით მანიპულაცია: არჩევნებამდე 4 დღით ადრე, ცენტრალური საარჩევნო კომისიის პროგრამები, რომლებიც ამომრჩეველთა აქტივობისა და ხმების დათვლას უზრუნველყოფენ, საკვანძო ფაილების წაშლის გამო, 20 საათის განმავლობაში, მწყობრიდან გამოსული იყო.
·                     ინფრასტრუქტურის დაუფლება: „CyberBerkut“-მა ცენტრალური საარჩევნო კომისიის სისტემაში არჩევნებამდე 2 თვით ადრე შეაღწია და მოპოვებული ელ. ფოსტის შიდა წერილები და დოკუმენტაცია არჩევნებამდე 4 დღით ადრე, საჯაროდ გამოაქვეყნა.
·                     ფაბრიკაცია: ცენტრალური საარჩევნო კომისიის ვებ-გვერდიც კიბერ-შეტევის მსხვერპლი გახდა - მთავარ გვერდზე გამოქვეყნდა ინფორმაცია, თითქოს არჩევნებში ულტრა-მემარჯვენე დმიტრო იაროშმა გაიმარჯვა. მიუხედავად იმისა, რომ ექსპერტების მიერ აღნიშნული „შეცდომა“ მყისიერად გამოსწორდა, რუსული მედია „არასწორი“ გამარჯვებულის შესახებ ინფორმაციის მიწოდებას განაგრძობდა.
შედეგი: პეტრო პოროშენკომ ხმათა 54,7%-ით დამაჯერებლად გაიმარჯვა, რომელმაც უკრაინას მეორე ტური აარიდა. მან საპრეზიდენტო ვადის მთავარ ამოცანად უკრაინის ტერიტორიული მთლიანობის შენარჩუნება დაასახელა, რომელიც რუსეთის მიერ ყირიმის ანექსიით და დონბასის რეგიონის სეპარატიზმით დაირღვა. ბოლომდე გაურკვეველია, რამდენად დააყენა  კიბერშეტევამ არჩევნების შედეგების ლეგიტიმურობა კითხვის ნიშნის ქვეშ.
უკრაინის კომპიუტერულ ინციდენტებზე რეაგირების სამსახურის ხელმძღვანელმა, ნიკოლაი კოვალმა განაცხადა რომ ვირუსი, რომელიც ცენტრალური საარჩევნო  კომისიის ელ.ფოსტებისა და ადმინისტრატორის მონაცემებს აგროვებდა, APT28-ის  მიერ ადრეც იყო გამოყენებული.                                                                    ინციდენტი უკრაინული მედიაში ფართოდ გაშუქდა, თუმცა უცხოურ მედიას ამისთვის დიდი ყურადღება არ დაუთმია. უფრო მეტიც, ეუთო-ს საარჩევნო ანგარიშში იგი საერთოდ არ მოხვდა. რუსულ მედიაში, კონკრეტულად რუსეთის პირველ არხზე დაჟინებით აცხადებდნენ არასწორი გამარჯვებულის ვინაობას. 

ბრექსიტის რეფერენდუმი გაერთიანებულ სამეფოში: 2016 წლის 23 ივნისი


2016 წელს, ბრექსიტის რეფერენდუმამდე, რუსულენოვანმა ბოტებმა ტვიტერზე მძლავრი კამპანია წამოიწყეს, სადაც გაერთიანებული სამეფოს ევროკავშირიდან გასვლის მხარდამჭერ პოსტებს აქტიურად აქვეყნებდნენ. მოგვიანებით გაირკვა, რომ აღნიშნული ტვიტერ-ანგარიშები რუსეთის ინტერნეტ-კვლევითი სააგენტოს მიერ იყო მართული, რათა მომხმარებლები Leave.eu-ს პლატფორმაზე გადაემისამართებინათ. ამ ინსტიტუტის გარდა, სხვა რუსულმა აქტორებმა, მათ შორის Russia Today-მ, 1000 აშშ დოლარზე მეტი რეფერენდუმთან დაკავშირებულ რეკლამებზე დახარჯა. 2016 წლის 23 ივნისს, როცა გაერთიანებული სამეფოს მილიონობით მოქალაქე ხმის მისაცემად საარჩევნო უბნებზე მიდიოდა, ბრიტანეთის ენერგომომარაგების სისტემა ჰაკერების თავდასხმის მსხვერპლი გახდა. 
ანალიზი
•           ინფრასტრუქტურის გამოყენება: რუსეთმა, რეფერენდუმის დღეს, ბრიტანეთის ენერგოსისტემა ამოიღო მიზანში. 2017 წელს,  გაერთიანებული სამეფოს პარლამენტის საჯარო ადმინისტრაციისა და საკონსტიტუციო საკითხების კომიტეტმა განაცხადა, რომ რეფერენდუმის ვებ-გვერდი, სადაც მოქალაქეები ხმის მისაცემად რეგისტრირდებოდნენ, შესაძლოა, ჰაკერების თავდასხმის მსხვერპლი ყოფილიყო.
•           შენიღბული საქმიანობა: რუსეთიდან მართული ტვიტერის ბოტები რეფერენდუმის ხმის მიცემის დღეს მაქსიმალურად იყვნენ მობილიზებულნი, თუმცა მათი გავლენის საზღვრები მაინც შეზღუდული იყო.
•           საქმიანობის გაფართოება: რეფერენდუმამდე რამდენიმე თვის განმავლობაში, ათასობით რუსულენოვანი ტვიტერ-ანგარიში გახშირებულად და გაფართოებულად აქვეყნებდა ბრექსიტის მხარდამჭერ გზავნილებს. 
•           ფაბრიკაცია: რუსული ინტერნეტ-კვლევითი სააგენტოს დაახლოებით 400 ანგარიში დეზინფორმაციის გასავრცელებლად გამოიყენებოდა.
შედეგად გაერთიანებული სამეფოს ევროკავშირიდან გასვლის მომხრეებმა 51,89%-იანი შედეგით, მცირედი უპირატესობით დაამარცხეს ბრექსიტის მოწინააღმდეგეები.                      გაერთიანებული სამეფოს კომუნიკაციების შტაბის ეროვნული კიბერ უსაფრთხოების ცენტრის ხელმძღვანელმა საჯაროდ განაცხადა, რომ რეფერენდუმის დღეს, ბრიტანეთის ენერგომომარების სისტემაზე შეტევა რუსმა ჰაკერებმა განახორციელეს. ამავდროულად, არსებობს არასაკმარისი საჯარო მტკიცებულება იმის დასადასტურებლად, რომ რეფერენდუმის ვებ-გვერდი ჰაკერების სამიზნე გახდა და ამ ოპერაციის უკან სახელწმიფო იდგა. ბრიტანეთის საგამოძიებო სააგენტო განაგრძობს მუშაობას  ყალბი ამბების, დეზინფორმაციისა და სოციალური მედიის მანიპულაციებში რუსეთის როლის დასადგენად. 2017 წელს, დიდი ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრმა, ტერეზა მეიმ საჯარო შეშფოთება გამოთქვა რუსეთის მცდელობებზე, საზოგადოებაში დაეთესა უთანხმოება რუსეთის სახელმწიფო მედიის მიერ გამოქვეყნებული ყალბი ინფორმაციების საშუალებით. ბრიტანულმა და ამერიკულმა მედიამ ფართოდ გააშუქა რუსეთის ძალისხმევა, ზეგავლენა მოეხდინა ბრექსიტზე, მას მერე, რაც რუსეთის სოციალური მედიის მანიპულაცია და რუსეთის მთავრობისა და Leave.EU-ს წარმომადგენლებს შორის შესაძლო თანამშრომლობაზე ინფორმაციები გავრცელდა. მსოფლიო მედიის მიერ მოვლენების გაშუქება გრძელდება მას მერე, რაც Cambridge Analytica- და Facebook ერთობლივად ფოკუსი დებოდნენ ბრიტანელ ამომრჩეველზე და რაც ადგილობრივმა მედიამ ბრიტანული და რუსული  მთავრობების წარმომადგენლები ერთმანეთთან კავშირში ამხილა.

აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნები, 2016


აშშ-ზე განხორცილებული კიბერ შეტევა, მართული იყო სახელმწიფოს მიერ. 2016 წლის აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნების დასაწყისში, რუსი აგენტები ჩაერთნენ მრავალმხრივი გავლენის კამპანიაში, რომლის მიზანიც იყო „ამერიკული დემოკრატიის პროცესის მიმართ საზოგადოების ნდობის მოშლა, დემოკრატი კანდიდატის, ჰილარი კლინტონის ლანძღვა და მისი არჩევისა და პოტენციური გაპრეზიდენტებისათვის ხელის შეშლა“. ამ კამპანიის ერთ-ერთი ასპექტი დაიწყო ჯერ კიდევ 2014 წელს და მიზნად ისახავდა აშშ-ის პოლიტიკური პროცესების დელეგიტიმიზაციას პოლიტიკურად პოლარიზებული შეხედულებების მეტად წარმოჩენით, რაც ხორციელდებოდა ყალბი სოციალური მედიის ანგარიშებით, რუსეთში ბაზირებული „ინტერნეტის კვლევის სააგენტოს“ (IRA) მიერ. კამპანიის სხვა ასპექტი მოიცავდა ამერიკული პოლიტიკური ორგანიზაციებთან, განსაკუთრებით კი „ეროვნულ დემოკრატიულ კომიტეტთან“ (DNC) და „დემოკრატიული კონგრესის კამპანიის კომიტეტთან“ (DCCC) შეთანხმებებს, შემდგომში კი ელექტრონული მიმოწერისა და დოკუმენტების გაჟონვის გზით ჰილარი კლინტონის იმიჯის შელახვას.
ინფრასტრუქტურის დაუფლება: რუსულმა ჰაკერულმა ჯგუფებმა APT29 (COZY BEAR) და APT28 (FANCY BEAR) ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად  შეაღწიეს DNC-ს ქსელებში. აგრეთვე, APT28-მ DCCC-ს ქსელებზეც მოიპოვა წვდომა. გარდა ამისა, რუსების სამიზნეში აღმოჩნდა 21 საშტატო ან ადგილობრივი საარჩევნო საბჭო.
სტრატეგიული პუბლიკაცია: ГРУ-მ ინფრასტრუქტურული ექსპლუატაციის შედეგად მოპოვებული დოკუმენტები Guccifer 2.0-ის სახელითა და  DCLeaks.com-ისა და Wikileaks-ის პლატფორმების გამოყენებით გაავრცელა. გავრცელება ხდებოდა ეტაპობრივად და კვლავ ჰილარი კლინტონის დისკრედიტაციისაკენ იყო მიმართული.
ყალბ ფრონტში ჩაბმა: IRA-მ შექმნა ასობით ყალბი სოციალური მედიის ანგარიში აშშ-ს მოქალაქეების სახელით. ამ ანგარიშების გამოყენებით ეწეოდნენ პოლიტიკურ პროპაგანდას და წავიდნენ იმდენად შორს, რომ შეძლეს მასიური გამოსვლებისა და საპროტესტო აქციების ორგანიზება.
მგრძნობელობის გაძლიერება: IRA-ს მიერ გაკეთებული რეკლამები და სოციალურ მედიაში გამოქვეყნებული პოსტები ემსახურებოდა ისეთ პოლიტიკურ პროცესებზე ყურადღების გამახვილებას, რაც გამოიწვევდა კლინტონის კამპანიის დისკრედიტაციას და პოლიტიკური პოლარიზაციის ზრდას, მაგალითად, რასისტული ხასიათის დაპირისპირებები.
გაყალბებული მონაცემები: IRA-ს მიერ შექმნილი სოციალური მედიის ანგარიშებით ვრცელდებოდა ფაქტობრივად არასწორი ინფორმაციები, მაგალითად, ერთ-ერთი ასეთი ინფორმაციის მიხედვით, ჰილარი კლინტონს, მისი ერთ-ერთი მრჩეველი, ბენღაზიში მყოფი ამერიკის მოქალაქეების სიკვდილში  სდებდა ბრალს. მეორე ასეთი ინფორმაციის მიხედვით, Google ჰილარი კლინტონის მიმართ მიკერძოებული იყო, რაც მისი სახელის ძებნის შედეგებში აისახებოდა.
შედეგი: არჩევნებში დონალდ ტრამპის მიერ ჰილარი კლინტონის დამარცხება. იმის მიუხედავად, რომ არ არსებობს საარჩევნო ხმებზე მანიპულაციების პირდაპირი მტკიცებულებები, ამერიკულ არჩევნებში რუსეთის ჩარევამ, ქვეყნის შიგნით არსებული პოლიტიკური და სოციალური დაყოფა კიდევ უფრო გაამძაფრა და საზოგადოების რწმენა აშშ-ს დემოკრატიული პროცესის მთლიანობაში, შეარყია.

საფრანგეთის საპრეზიდენტო არჩევნები, 2017 წლის 7 მაისი


საფრანგეთზე შეტევა, სახელმწიფოზე მიმხრობილი ჯგუფების მიერ განხორციელდა, საფრანგეთის საპრეზიდენტო არჩევნებამდე 2 დღით ადრე, 5 მაისს, 9 გიგაბაიტი მონაცემები იქნა გამოქვეყნებული, ონლაინ ფაილების გაზიარების პლატფორმა Pastebin-ზე, ფაილები შეიცავდა იმანუელ მაკრონის კამპანიის დოკუმენტებს და იმეილებს, მონაცემები შემდეგ გაზიარებულ იქნა საიტზე 4Chan, სადაც უკვე ნებისმიერს შეეძლო მათი ნახვა, როგორც ჩანს მონაცემები მოპოვებულ იქნა ფიშინგის მეშვეობით და დოკუმენტების ნაწილი იყო რეალური ხოლო დიდი ნაწილი იყო გაყალბებული, ასეთი სტრატეგიით მნახველი უნდა დარწმუნებულიყო გაყალბებული დოკუმენტების ნამდვილობაში.
ანალიზი:
საფრანგეთის საპრეზიდენტო არჩევნებზე თავდასხმის დროს გამოყენებულ იქნა 3 სახის მოქმედება.
·                     ინფრასტუქტურის დაუფლება: ჰაკერები დაეუფლნენ მაკრონის საპრეზიდენტო კამპანიაში მონაწილე პირების კომპიუტერებს და ფიშინგის მეშვეობით გატეხეს მათი ელექტრონული ფოსტა და დაუფლებული კომპიუტერებიდან მოიპარეს მონაცემები
·                     სტრატეგიული პუბლიკაციები: ფიშინგის მეშვეობით მოპოვებული დოკუმენტაცია, გამოქვეყნებულ იქნა ინტერნეტში, მაშინ როდესაც საპრეზიდენტო კანდიდატებისთვის განკუთვნილი კამპანიის პერიოდი ამოწურული იყო, რაც მაკრონის საარჩევნო შტაბს ურთულებდა შეპასუხებოდა გამოქვეყნებულ ინფორმაციას.
·                     სენტიმენტების გამოღვიძება: მართულმა და წინასწარ მომზადებულმა ბოტებმა, სოციალურ ქსელებში დაიწყეს ონლაინ კამპანია, ჰეშთეგით #MacronGate, კამპანიის დროს ბოტები აპელირებდნენ ინტერნეტში გამოქვეყნებულ მასალებზე, რომლებიც ისევ მათთან აფილირებული დაჯგუფების მიერ იყო მოპოვებული, მოცემულ პერიოდში მართული ანგარიშების მიერ გამოქვეყნებულმა პოსტებმა მთლიანი პოსტების თითქმის ნახევარი შეადგინა.
საბოლოო შედეგი კი გამოვიდა ის, რომ მაკრონის საპრეზიდენტო კამაონია მნიშვნელოვნად არ დაზარებულა და მან არჩევნები მარი ლე პენის წინააღმდეგ ხმების 66,1 -%-ით მოიგო.                                                                                                                   თავდაპირველად სხვადასხვა რესურსის მიერ, მაკრონის კამპანიაზე თავდასხმა მიწერილი იქნა რუსულ დაჯგუფება APT28-ზე, მათ შორის ამერიკული US CYBERCOM ხელმძღვანელის, მაიკ როჯერსის და კიდევ ორი ამერიკელი კიბერ უსაფრთხოების კომპანიის მიერ. არჩევნებიდან ერთი თვის თავზე, საფრანგეთის საინფორმაციო სისტემების უსაფრთხოების ეროვნული სააგენტოს ხელმძღვანელმა გულემ პოუპარდმა  განაცხადა, რომ არ არსებობდა ხელშესახები მტკიცებულება, რომელიც დაადასტურებდა, რომ რუსული მხარე იყო ჩართული მაკრონის კამპანიაზე თავდასხმაში და ეს უფრო იყო, რომელიღაც მცირე შესაძლებლობების მქონე დაჯგუფების მიერ განხორციელებული თავდასხმა.
მომხდარი მოვლენები კარგად არ ყოფილა გაშუქებული ფრანგულ მედიაში, რაც სხვადასხვა ფაქტორზე იყო დამოკიდებული. საფრანგეთის საარჩევნო კომისიამ, არჩევნებამდე ერთი დღით ადრე, გამოაქვეყნა ოფიციალური განცხადება, რომელიც გმობდა მონაცემების უკანონოდ მოპოვებას და ეჭვის ქვეშ აყენებდა მოცმეული მონაცემების სანდოობას. საფრანგეთის კანონმდებლობის მიხედვით, არჩევნებამდე 48 საათით ადრე უდნა შეწყდეს საარჩევნო კამპანია და სრულიად იკრძალება, მედიის ყოველი სახის გამოყენება, საკამოდ რთულია განისაზღვროს თუ რა გავლენა იქონია ამ ფაქტმა, მაკრონის წინააღმდეგ აგორებული კამპანიის სიძლიერეზე, თუმცა საბოლოოდ გაკვეთილმა, რომელიც ნასწავლი იყო რუსეთის მიერ აშშ-ს არჩევნებში ჩარევის დროს, ითამაშა მნიშვნელოვანი როლი და საზოგადოება მენტალურად მომზადებული შეხვდა მოცემულ ფაქტს და ფრანგულმა საზოგადოებამ შედარებით მარტივად გაუძლო კიბერ თავდასხმას და ორგანიზებულ კიბერ შეტევას.

გერმანიის ფედერალური არჩევნები, 2017 წლის 24 სექტემბერი


გერმანიაზე განხორცილებული კიბერ შეტევა, მართული იყოს სახელმწიფოს მხრიდან, 2015 წელს, გერმანული პოლიტიკური პარტიების და სამთავრობო დაწესებულებების სერვებიდან მოიპარეს სხვადასხვა ინფომრაცია, უმეტესად ელექტრონული ფოსტის მიმოწერა, ძირითადი დარტყმა მიყენებული იქნა, ბუნდესთაგზე, კაცლერ, ანგელა მერკელის ოფისზე, გერმანიის ქრისტიან დემოკრატიული პარტიის რესურსებზე, თუმცა მონაცემები არსად არ გამოქვეყნებულა. მონაცემების მოპარვის ფაქტს, მალე გამოეხმაურა რუსული მედია და ძირითადად გაყალბებული და წინასწარ დადგმული სიუჟეტებით, სადაც ყველაფერი ახსნილი იყო, როგორც სიდა გერმანული დაპირისპირება, სხვადასხვა დაჯგუფებებს შორის, ამას თან ერთვოდა კამპანია სოციალური მედიაში, მსგავსად ამერიკის 2016 წლის საარჩვენო კამპანიისა, აქაც   მთავარ როლს სიმართლის და ტყუილის ერთმანეთში არევა თამაშობდა. 
გერმანიაზე შეტევაში გამოყენებულ იქნა სამი სტრატეგია, პირველი იყო ინფრასტრუქტურის დაუფლება: 2015 წელს ჰაკერების დაჯგუფებამ APT28, ადმინსტრატორული წვდომა მიიღო ბუნდესთაგის ქსელზე და დააკოპირა 16 გიგაბაიტი მონაცემები, ძირითადად ელექტრონული მიმოწერა, ბუნდესტაგში მომუშავე თანამშრომლებს შორის, მოცემული მონაცემები არასდროს არ გამოქვეყნებულა; მეორე რაც გამოიყენეს ეს იყო სენტიმენტების გამოღვიძება: გერმანულენოვანი რუსული მედია საშუალებები, ფოკუსირდნენ ისეთ საკითხებზე, როგორიც არის მიგრაცია და უცხოელი მიგრანტები გერმანიაში, მათი ქცევა და ხატავდნენ, მათ როგორც დამნაშავეებს, რის შედეგადაც ახდენდნენ საზოგადოების პოლარიზაციას, თუმცა ეს ყველაფერი, იმგვარად იყო მართული, რომ გერმანულ სოციალურ მედიაში გავრცელებული მასალები უფრო მეტად აფილირებული იყო, ამერიკულ მემარჯვენე ორგანიზაციებთან და რუსული მედიაც მსგავსად აშუქებდა, მესამე რასაც რუსელი მხარე იყენებდა გერმანიაში ეს იყო გაყალბებული კონტენტი: გერმანიაში არსებული, გერმანულენოვანი რუსული მედია და მემარჯვენე პოპულისტური პარტია ალტერნატივა გერმანიისთვის, ერთდროულად ავრცელებდა, მსგავს გაყალბებულ ინფორმაციას, ყველაზე ცნობილი იყო, ამბავი ლიზას შესახებ, რომელიც იყო, რუსულ გერმანული წარმოშობის გოგონა, რომელიც არაბების ჯგუფმა გააუპატიურა.                                       
      მოცემული კიბერ შეტევის შედეგი იყო, ის, რომ 2017 წლის არჩევნებში, ანგელა მერკელის პარტიამ, გერმანიის ქრისტიან დემოკრატიული კავშირი და მისმა მოკავშირემ, ბავარიის ქრისტიან სოციალურმა კავშირი ხმების 30 % -ით პირველ ადგილზე გავიდნენ და არჩევნები მოიგეს, თუმცა ეს იყო ყველაზე ცუდი შედეგი 1945 წლის შემდეგ, ამავე დროს, მემარჯვენე პოპულისტურმა, მიგრანტების მოწინააღმდეგე პარტიამ, ალტერნატივა გერმანიისთვის აიღო ხმების 13,5 % და მესამე ადგილზე გავიდა არჩევნებში და ადგილებიც მოპოვა ბუნდესტაგში, არჩევნებიდან 5 თვის შემდეგ, მოკავშირეებსა და გერმანიის სოციალ დემოკრატიულ პარტიას შორის მიღწეული შეთანხმების საფუძველზე ჩამოყალიბებული იქნა გერმანიის მთავრობა.                         გერმანიის მთავრობამ შეტევაში ოფიციალურად დაადანაშაულა, APT28 (Fancy Bear), 2016 წელს, გერმანიის კონტრდაზვერვამ, კონსტიტუციის დაცვის ფედერალურმა სამსახურმა განაცხადა, რომ 2015 წელს, ბუნდესტაგსა და მერკელის აპარატზე,  კიბერ შეტევის უკან იდგა რუსეთი, მერკელის პარტიის ვიცე მოადგილემ განაცხადა, რომ არჩევნებამდე რამდენიმე დღით ადრე, პარტიის ვებსაიტზე დაიწყო კიბერ (DDoS) შეტევა, შეტევა განხორციელდა განსხვავებული ლოკაციებიდან, რომელთა უმეტესობაც რუსული IP მისამართები იყო.                                                                
გერმანიის შემთხვევაში, უკვე ცნობილი იყო, ამერიკის და საფრანგეთის არჩევნების სიტუაცია, მედია და საზოგადოება უფრო მობილიზებული შეხვდა, რუსეთის მიერ წარმოებულ კამპანიას, ამასთანავე, გერმანული საზოგადოება ზოგადად ნაკლებად არის პოლარიზებული, მთავრობამ და მედიამ, დროულად იმოქმედა, რუსული ნარატივს წინააღმდეგ და შედარებით ადვილად შეძლეს მისი განეიტრალება და გაყალბებული ინფორმაციისგან პროცესის დაცვა

 

დასკვნა

რუსეთის მიერ განხორციელებული კიბერშეტევები ბრძოლის ახალი სახეობაა, რომელიც კომპლექსური ქმედებების ერთობლიობაა, მისი თითოეული კომპონენტი განსაზღვრული მიზნით გამოიყენება და სწორად შერჩეული სტრატეგიის პირობებში, მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს მოწინააღმდეგეზე, ეს არის ახალი სახის ,,მსუბუქი ძალა“, რომელიც კარგად მოქმედებს ადამიანების ცნობიერებაზე, მიზანმიმართული ნეგატიური მესიჯების და გაყალბებული ინფორმაციის მეშვეობით, შესაძლებელი ხდება განწყობების შეცვლა და პოლიტიკური სიტუაციის მართვა, აღნიშნული მეთოდოლოგია მოთხოვს დიდი რაოდენობით ადამიანურ რესურსებს, თუმცა ის რა თქმა უდნა გაცილებით იაფი და მარტივი საშუალებაა ომის ტრადიციულ მეთოდებთან შედარებით და გაცილებით უფრო ეფექტური ვიდრე ბრძოლა დიპლომატიით და საერთაშორისო სამართლით, რუსეთმა თანამედროვე ტექნოლოგიები და პროპაგანდა კარგად აურია ერთმანეთში, საკუთარი პოლიტიკური მიზნების მისაღწევად.                                                                              
თავის მხრივ დასავლეთმაც შეცვალა, მიდგომები რუსული დეზინფორმაციულია მანქანის და ჰაკერული დაჯგუფებების მიმართ, შეიქმნა ახალი დანაყოფები, რომლებიც სწორი ინფორმაციის გავრცელების მეშვეობით ახდნენ, დეზინფორმაციის განეიტრალებას, გაძლიერდა საინფორმაციო ინფრასტრუქტურის დაცვა, მოხდა ახალი ტექნოლოგიების დანერგვა.                                                                                     რუსეთმა გამოსცადა ახალი იარაღი, რომელიც საკამოდ ეფექტური გამოდგა საწყის ეტაპზე, თუმცა თავდაცვის საშუალებებიც მალე გაჩნდა, რაც უფრო დრო გადის და ინტერნეტ მომხმარებლებში იზრდება ცნობიერება, მით უფრო ადვილი ხდება ყალბი და ნამდვილი ინფორმაციის ამოცნობა, გარკვეული პერიოდის შემდეგ კი მივიღებთ სიტუაციას, სადაც მომხმარებლების სტაბილური, გამოუცდელი რაოდენობა იქნება მოწყვლადი დეზინფორმაციის მიმართ თუმცა, პოლიტიკურ მოვლენებზე დიდ გავლენას ვეღარ შეძლებენ.

ბიბლიოგრაფია


(2019, მაისი 27). Retrieved from http://www.spiegel.de/international/germany/how-germany-is-preparing-for-russian-election-meddling-a-1166461.html
Authorities: Hackers foiled in bid to rig Ukraine presidential election results. (2019, მაისი 17). Retrieved from kyivpost.com: https://www.kyivpost.com/article/content/may-25-presidential-election/authorities-hackers-foiled-in-bid-to-rig-ukraine-presidential-election-results-349288.html
Bears in the Midst: Intrusion into the Democratic National Committee. (2019, მაისი 15). Retrieved from crowdstrike.com: https://www.crowdstrike.com/blog/bears-midst-intrusion-democratic-national-committee/
Brexit referendum website might have been hacked: UK lawmakers. (2019, მაისი 20). Retrieved from uk.reuters.com: https://uk.reuters.com/article/us-britain-eu-website/brexit-referendum-website-might-have-been-hacked-uk-lawmakers-idUKKBN17E0NS
Germany Prepares for Possible Russian Election Meddling. (2019, მაისი 27). Retrieved from spiegel.de: http://www.spiegel.de/international/germany/how-germany-is-preparing-for-russian-election-meddling-a-1166461.html
Grand Jury Indicts 12 Russian Intelligence Officers for Hacking Offenses Related to the 2016 Election. (2019, მაისი 22). Retrieved from justice.gov: https://www.justice.gov/opa/pr/grand-jury-indicts-12-russian-intelligence-officers-hacking-offenses-related-2016-election
Hacktivist Group CyberBerkut Behind Attacks on German Official Websites. (2019, მაისი 15). Retrieved from blog.trendmicro.com: https://blog.trendmicro.com/trendlabs-security-intelligence/hacktivist-group-cyberberkut-behind-attacks-on-german-official-websites/
How Russia hacked the French election. (2019, მაისი 27). Retrieved from politico.eu: https://www.politico.eu/article/france-election-2017-russia-hacked-cyberattacks/
https://www.csmonitor.com/World/Passcode/2014/0617/Ukraine-election-narrowly-avoided-wanton. (2019, მაისი 17). Retrieved from csmonitor.com: https://www.csmonitor.com/World/Passcode/2014/0617/Ukraine-election-narrowly-avoided-wanton
Inside a 3-Year Russian Campaign to Influence U.S. Voters. (2019, მაისი 22). Retrieved from nytimes.com: https://www.nytimes.com/2018/02/16/us/politics/russia-mueller-election.html
Internet World Stats. (2019, მაისი 14). Retrieved from Internet in Europe Stats: https://www.internetworldstats.com/stats4.htm
Macron’s French presidential campaign has been hacked less than 48 hours before the election. (2019, მაისი 25). Retrieved from vox.com: https://www.vox.com/2017/5/6/15567868/macron-hack-french-presidential-campaign
Macron’s French presidential campaign has been hacked less than 48 hours before the election. (2019, მაისი 25). Retrieved from vox.com: https://www.nytimes.com/2017/05/06/world/europe/emmanuel-macron-hack-french-election-marine-le-pen.html
Merkel and the Fancy Bear. (2019, მაისი 27). Retrieved from zeit.de: https://www.zeit.de/digital/2017-05/cyberattack-bundestag-angela-merkel-fancy-bear-hacker-russia/komplettansicht
Reporter Shows The Links Between The Men Behind Brexit And The Trump Campaign. (2019, მაისი 22). Retrieved from npr.org: https://www.npr.org/templates/transcript/transcript.php?storyId=630443485
Russian Election Interference: Europe’s Counter to Fake News and Cyber Attacks. (2019, მაისი 27). Retrieved from carnegieendowment.org: https://carnegieendowment.org/2018/05/23/russian-election-interference-europe-s-counter-to-fake-news-and-cyber-attacks-pub-76435
Signs of Russian Meddling in Brexit Referendum. (2019, მაისი 20). Retrieved from nytimes.com: https://www.nytimes.com/2017/11/15/world/europe/russia-brexit-twitter-facebook.html
Twitter has admitted Russian trolls targeted the Brexit vote (a little bit). (2019, მაისი 20). Retrieved from wired.co.uk: https://www.wired.co.uk/article/twitter-russia-brexit-fake-news-facebook-russia
UK cyber-defence chief accuses Russia of hack attacks. (2019, მაისი 20). Retrieved from bbc.com: https://www.bbc.com/news/technology-41997262
UK investigates alleged Russian links to Brexit campaign. (2019, მაისი 20). Retrieved from edition.cnn.com: https://edition.cnn.com/2018/07/04/uk/uk-brexit-russia-links-arron-banks-intl/index.html
What we know about the 21 states targeted by Russian hackers. (2019, მაისი 22). Retrieved from washingtonpost.com/: https://www.washingtonpost.com/news/the-fix/wp/2017/09/23/what-we-know-about-the-21-states-targeted-by-russian-hackers/?utm_term=.2ba17a84ea61
zephoria.com. (2019, მაისი 14). Retrieved from The Top 20 Valuable Facebook Statistics – Updated July 2019: https://zephoria.com/top-15-valuable-facebook-statistics/